در این مطلب با ۵ روش تدریس زبان انگلیسی آشنا خواهیم شد: این روزها بسیاری از مردم با انگیزههای متفاوتی در کلاسهای عمومی یا خصوصی آموزش زبان انگلیسی ثبتنام میکنند. روش تدریس زبان انگلیسی در همهی کلاسها یکسان نیست و از روشهای مختلفی برای تدریس استفاده میشود. هر کدام از این روشها مزیتها و معایب خاص خودشان را دارند و فقط، اگر متناسب با نیاز زبانآموز انتخاب شوند، تأثیرگذار خواهند بود. در ادامه به بررسی چند روش می پردازیم:
۱. روش دستوری
اولین روش از ۵ روش تدریس زبان انگلیسی تدریس دستور محور است. این روش رایجترین روش تدریس در محیطهای آموزشی سنتی است؛ اِعمال این روش فقط در صورتی امکانپذیر است که مدرس علاوه بر زبان انگلیسی به زبان مادری زبانآموز نیز مسلط باشد، زیرا بخش عمدهی این روش به توانایی مدرس در ترجمه بستگی دارد. قواعد دستور زبان انگلیسی باید به زبان مادری زبانآموز تدریس شوند و با مثالهای واضح در قالب جملات سادهی انگلیسی همراه باشد. مدرس باید این مثالها را به زبان مادری زبانآموز ترجمه کند تا زبانآموز بتواند قواعد فراگرفته را با زبان مادری خود قیاس کند. قواعد زبان انگلیسی باید مؤکدانه به زبانآموز دیکته شود.
در این روش، سطح تسلط زبانآموز به زبان انگلیسی بر اساس قواعد دستوری سنجیده میشود.
روش دستوری بیشتر مناسب زبانآموزانی است که قواعد دستوری زبان مادریشان تفاوت زیادی با زبان انگلیسی دارد.
۲. روش شنیداری
در این روش، محوریت تدریس روی طبیعیترین شیوهی یادگیری زبان یعنی شنیدن قرار دارد. . در روش شنیداری مبنای آموزش بر شنیدن قرار دارد و تا زمانی که زبانآموز نتواند به زبان انگلیسی صحبت کند، تدریس خواندن و نوشتن محوریت نخواهند داشت. کودکان انگلیسیزبان خیلی قبلتر از اینکه به زبان انگلیسی بخوانند و بنویسند، مکالمهی این زبان را از طریق شنیدن مکالمات والدین و اطرافیان یاد میگیرند!
این روش شامل تمرینات مکالمه است. در آغاز، زبانآموز بیشتر شنونده است. در این روش، واژگان و قواعد ابتدایی دستور زبان انگلیسی از طریق شنیدن و صحبت کردن آموزش داده میشوند و نیازی به آموزشهای پیشرفته یا نوشتن نیست. مدرس نباید واژگانی را که استفاده میکند بنویسد، بلکه باید بخش عمدهی آموزش را بر مبنای مکالمه پیش ببرد. در این روش، تلفظ صحیح از اهمیت ویژهای برخوردار است، به همین دلیل زبانآموز اجازه دارد تلفظ واژگانی را که یاد میگیرد به زبان مادری خود یادداشت کند.
روش شنیداری بیشتر مناسب زبانآموزان کمسن و سالتر و نیز زبانآموزانی است که سیستم نوشتاری زبان مادریشان با زبان انگلیسی کاملا متفاوت است، مثلا زبان عربی. آموزش خواندن و نوشتن باید به زمانی موکول شود که زبانآموز در مکالمهی زبان انگلیسی به اندازهی کافی پیشرفت کرده باشد.
۳. روش تکزبانه (فقط انگلیسی)
روش تکزبانه یکی از مستقیمترین روشهای تدریس زبان انگلیسی است. در این روش، مدرس و زبانآموز نباید در طول تدریس به زبان مادری خود صحبت کنند. در روش تکزبانه، تدریس واژگان در اولویت قرار دارد. وقتی دایرهی واژگان زبانآموز به قدر کافی گسترده شد، مدرس میتواند آموزش واژگان و عناصر انتزاعی زبان انگلیسی را آغاز کند، اما نیازی نیست ساختارهای دستوری را توضیح دهد یا روی قواعد دستوری تکیه کند. در این روش، پیچیدگیهای زبان انگلیسی به صورت ذاتی آموخته میشوند و زبانآموز الگوهای زبانی را فقط از طریق تمرین و استفاده از الگوهایی که مدرس ارائه میدهد، فرامیگیرد.
در روش تکزبانه همین که مغلوب دشواریهای یادگیری زبان انگلیسی نشوید، کافی است تا این زبان را به طور طبیعی بیاموزید.
روش تکزبانه بیشتر مناسب موقعیتهایی است که مدرس به زبان مادری زبانآموز مسلط نیست. این روش همچنین مناسب موقعیتهایی است که زبان مادری زبانآموزان شرکتکننده در کلاس با یکدیگر متفاوت است. به این ترتیب میتوان موانع و محدودیتهایی را که معمولا به دلیل زبان مادری غیرمشترک ایجاد میشوند، نادیده گرفت و پرقدرتتر روی زبان انگلیسی تمرکز کرد.
۴. روش ترجمهای
روش ترجمهای تا حدودی به روش دستوری شبیه است با این تفاوت که در این روش، ساختار زبان انگلیسی بر زبان مادری زبانآموز ارجحیت دارد. اِعمال این روش فقط در صورتی امکانپذیر است که مدرس به زبان مادری زبانآموزان مسلط باشد و تمامی زبانآموزان شرکتکننده در کلاس نیز به یک زبان صحبت کنند.
عناصر مختلف زبان مانند واژگان، دستور، نحو، مکالمه، خواندن و نوشتن در هر جلسه مورد توجه قرار میگیرند. زبانآموز میتواند واژگان و مفاهیم دستوری زبان انگلیسی را روی یک سمت برگهها یادداشت کند و در سمت دیگر، ترجمهی این نکات را به زبان مادری خود بنویسد.
در این روش نیز مانند روش دستوری باید از زبانآموزان امتحان گرفته شود. پرسشها در مراحل ابتدایی باید به زبان مادری زبانآموز مطرح شوند و در مراحل بعدی، آزمونها باید کاملا به زبان انگلیسی باشند.
روش ترجمهای بیشتر مناسب زبانآموزانی است که زبان انگلیسی را به دلایل آکادمیک دنبال میکنند و هدفشان صرفا علاقه یا نیاز به صحبت کردن به زبان انگلیسی نیست. در این روش، مهارتهای صحبت کردن، خواندن و نوشتن دارای اهمیت یکسانی هستند و تدریس قواعد دستوری و مفاهیم انتزاعی زبان انگلیسی برای طبیعیتر شدن شیوهی تدریس حذف نمیشود.
۵. روش فراگیر
روشِ فراگیر یکی از مناسبترین راهکارهای یادگیری زبان انگلیسی به ویژه برای افراد بزرگسال است که میتوانند به منظور یادگیری زبان، به کشورهای خارجی سفر کنند. برای اینکه زبان انگلیسی را به این روش یاد بگیرید، نیازی نیست در هیچ کلاسی ثبتنام کنید، فقط کافی است از منابع مالی و سایر امکانات مورد نیاز برای سفرهای خارجی برخوردار باشید.
مثلا به شخصی که زبان انگلیسی را با لهجهی بریتانیایی میپسندد، توصیه میشود به بریتانیا سفر کند یا اگر بیشتر مشتاق لهجهی آمریکایی است، قطعا سفر به آمریکا کارسازتر خواهد بود. اما اگر به دنبال یادگیری آکادمیک و منضبط هستید، میتوانید از طریق ثبتنام در دورههای آموزش زبان در کشورهای خارجی اقدام کنید. البته، برای یادگیری زبان انگلیسی به این روش به هیچوجه لازم نیست حتما در دورههای آموزشی ثبتنام کنید.
اقامت در یک کشور انگلیسیزبان باعث میشود که بنا به ضرورت، زبان کشور مقصد را سریعتر یاد بگیرید. در این حالت، نه تنها اطرافیانتان به زبان انگلیسی صحبت میکنند، بلکه حتی وقتی تلویزیون یا رادیو را روشن میکنید نیز با زبان انگلیسی مواجه خواهید شد، و این زبان تمام جنبههای زندگیتان را فرا میگیرد. با این روش راحتتر میتوانید موانعی را که به دلیل مواجهه با زبان مادریتان ایجاد میشوند، کنار بزنید و علاوه بر صحبت کردن به زبان انگلیسی، فکر کردن با این زبان را نیز یاد بگیرید.
روش غوطهوری فقط مناسب زبان آموزانی است که از امکانات کافی برای سفر به کشورهای خارجی برخوردار باشند و بتوانند مدت قابل توجهی را در کشور مقصد اقامت کنند تا به خوبی به زبان آن کشور مسلط شوند.